آیا وکیل از اعمال نظریات سیاسی در اجتماع ممنوع است ؟

وقتی سؤال فوق را می شنوید از خود سؤال می کنید مگر می شود وکیل قادر به اعمال نظریات سیاسی در جامعه خود نباشد ؟!! شاید  سریعاً پاسخ دهید خیر، وکیل دادگستری از اعمال نظریات سیاسی  ممنوع نیست اما نمی توان به راحتی بدین شکل اظهار نظر  نمود چرا اینکه اگر   فقط برای یکبار متن سوگند نامه وکلا را به دقت بخوانید متوجه خواهید شد که وکلای دادگستری حق اعمال نظریات سیاسی را ندارند . ماه 39 آئین نامه لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب آذر ماه 1334 اشعار می دارد ؛ پس از حاضر شدن پروانه وکالت و قبل از تسلیم شدن به متقاضی ، مشارالیه باید در حضور ریاست کانون و لااقل دو نفر از اعضای هیأت مدیره به شرح زیر قسم یاد کرده و صورت مجلس قسم و قسم نامه را امضاء نماید.

« در این موقع که می خواهم به شغل شریف وکالت نائل شوم به خداوند قادر متعال قسم یاد می کنم که همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده و جز عدالت و حق منظوری نداشته باشم و بر خلاف شرافت قضاوت  وو کالت اقدام و اظهاری ننمایم و نسبت به اشخاص و مقامات قضایی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص رعایت احترام نموده و از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقام جویی احتراز نموده و امور شخصی  و کارهایی که از طرف اشخاص انجام میدهم راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع از حق باشم و شرافت من  وثیقه این قسم است که یاد کرده و ذیل قسم نامه را امضاء می نمایم».

مجازات تخلف از سوگند وفق بند 3 ماده 81 آئین نامه لایحه قانونی استقلال ناظر بر بند 5 ماده 76 ممنوعیت از 3 ماه تا 3 سال از وکالت است که بند 5 ماده 76 وفق رای شماره 66 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال و دادسرای انتظامی می تواند مطابق بند 4 ماده 51 قانون وکالت مصوب بهمن ماه 1315 کیفر خواست صادر نماید.

همانگونه که مشاهده می کنید وکلای دادگستری عضو کانون وکلای دادگستری از اعمال نظریات سیاسی ممنوع می باشند ، اما جالب اینکه اگر مقایسه ای بکنیم فی ما بین اقشار تحصیل کرده جامعه ایرانی که آنها نیز در آغاز فعالیت خود قسم یاد می کنند تا در کار خود راستی و درستی را رعایت کنند ، در متن سوگندنامه آنها هرگز به این موضوع اشاره نشده است که در  آتی متن سوگندنامه مهندسان و پزشکان و قضات  نیز خواهد آمد اما جالب تر از این موضوع عدم درج این قسمت از متن سوگند نامه وکلای دادگستری ، در متن سوگند نامه مشاوران و کارشناسان رسمی مرکز امور مشاوران قوه قضائیه ( موسوم به ماده 187 ) است ، چرا دقیقاً این قسمت از سوگندنامه وکلای دادگستری در سوگندنامه مرکز امور مشاوران قوه قضائیه حذف شده است ؟!!

آیا باید در این زمینه قائل به تفکیک باشیم ، مشاوران حقوقی مرکز مشاوران قوه قضائیه از سوگند در این خصوص معاف هستند و می توانند اعمال نظریات سیاسی داشته باشند اما وکلای دادگستری عضو کانون های وکلای دادگستری حق این کار را ندارند؟؟

اول ؛ متن سوگند نامه مهندسین

در مقام یک مهندس سوگند یاد می کنم که دانش و توانایی های خود را در راه بهبود زندگی بشر مصروف داشته و در این راه مقدس سستی و و رخوت در من راه نیابد . سوگند یاد می کنم که از علم خود جز در راه مشروع و شرافتمندانه استفاده ننموده , زندگی و پیشه خود را با قوانین عالی بشریت منطبق سازم . سوگند یاد می کنم که خدمت را بر درآمد و افتخار و آبروی حرفه ام را به نفع شخصی ارجح داشته و منافع مردم را برتر از همه تمایلات خویش قرار دهم . با تواضع و خشوع ، از خداوند مهربان برای انجام تعهدات اخلاقیم توفیق خواسته و با ایمان به آنها به شرافتم سوگند یاد می کنم

دوم ؛ متن سوگند نامه پزشکان

به نام خداوند جان و خرد

در این هنگام که به عضویت جامعه پزشکان درآمده ام ، سوگند یاد می کنم که زندگی خود را در خدمت به جامعه بشریت وقف نمایم . استادان و آموزگاران خود را گرامی بدارم و نسبت به آنان آنچه سزاوار است حق شناس باشم ، کارهای مربوط به حرفه خود را مطابق کرامت و وجدان انجام دهم و نخستین وظیفه من حفظ سلامت و تندرستی بیماران و دستگیری دردمندان باشد. رازی را که از نظر حرفه مقدس پزشکی به من سپرده می شود, همیشه نگهدار باشم و نام نیک و شریف این خدمت پر افتخار را همواره حفظ کنم ، رفتار با همکارانم برادرانه باشد ، هرگز راضی نشوم که مذهب و ملیت و سیاست و مقامات دنیوی و منافع مادی اندک لحظه ای مرا از توجه نسبت به بیماران بازدارد ، برای حیات آدمی از هنگام انعقاد نطفه تا واپسین لحظه زندگی اهمیت و احترام خاص قائل باشم و هیچگاه دانش پزشکی را بر خلاف قوانین انسانی به کار نبرم.

این پیمان را از روی ایمان و در نهایت آزادی و از خود گذشتگی و با اتکای شرف و وجدان خویش می بندم و در این راه از درگاه پروردگار توفیق می خواهم .آمین

در متن سوگندنامه این دو قشر تحصیل کرده هرگز در این باب صحبتی نشده است و آنها را از اعمال نظریات سیاسی ممنوع نکرده است.

سوم ؛ متن سوگندنامه کارشناسان رسمی دادگستری ( مرکز امور مشاوران قوه قضائیه ماده  187 )

بسم الله الرحمن الرحیم

به خداوند متعال سوگند یاد می کنم در امور کارشناسی که به من ارجاع می گردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته به راستی عقیده خود را اظهار نمایم و نظریات شخصی را در آن دخالت ندهم و نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی به طوری اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم و برخلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم و ذیل سوگند نامه را امضاء می نمایم.

چهارم ؛ متن سوگندنامه مشاوران حقوقی ( مرکز امور مشاوران قوه قضائیه ماده 187 )

بسم الله الرحمن الرحیم

در این موقع که می خواهم به شغل (مشاوره حقوقی و وکالت ) نائل شوم به خداوند متعال سوگند یاد می کنم که همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته و بر خلاف شرافت شغلی ام اقدام و اظهاری ننمایم و احترام اشخاص ، مقامات قضائی ، اداری ، همکاران و اصحاب دعوی را رعایت نموده و از اعمال نظر شخصی ، کینه توزی ، انتقام جویی احتراز و در امور و کارهایی که انجام می دهم راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع حقوق باشم و شرافتم وثیقه این سوگند است که یاد کرده و ذیل سوگندنامه را امضاء می نمایم.

پنجم: متن سوگند نامه  قضات

بسم الله الرحمن الرحیم

‌من به عنوان قاضی در محضر قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر و متعال سوگند یاد می‌کنم که به پیروی از پیامبر گرامی اسلام (ص) و ائمه طاهرین (ع) و استمداد از ارواح طیبه شهدای اسلام، پاسدار حق و عدالت باشم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می نمایم که همواره در کشف حقیقت واحقاق حق و اجرای عدالت و قسط اسلامی، در گرفتن حق از ظالم و بازگرداندن آن به صاحبش کوشا باشم و با تلاش پیگیر درمستند  قضا، در تحکیم مبانی جمهوری اسلامی و حمایت از مقام معظم رهبری دین خود را به انقلاب اسلامی اداءنمایم.

چرا وکلای دادگستری  عضو  کانون وکلای دادگستری مطابق سوگند ی که یاد می کنند از اعمال نظریات سیاسی ممنوع هستند امًا وکلای عضو مرکز امور مشاوران قادرند اعمال نظریات سیاسی نمایند ؟و این امر از آنها سلب نشده است  اگر توجه شود به متن 2 سوگندنامه مرقوم تمامی موضوعات مشابه  است،اما  پرهیز  از«اعمال نظریات سیاسی» از متن سوگندنامه  مرکز امو رمشاوران قوه قضائیه حذف شده است ؟

اما مطالبی که به ذهن خطور می کند : آیا منظور از پرهیز در اعمال نظریات سیاسی وکلای دادگستری پرهیزاز اعمال نظریات سیاسی در پرونده هایی که وکلا با آنها مواجه هستند یا اینکه به صورت جامع وکلای دادگستری  می بایست در اجتماع و در تمامی امور اجتماعی از اعمال نظریات سیاسی پرهیز کنند ؟ چون مطلب قبلی و بعدی جمله حکایت از پرونده های وکیل ندارند و کلی بیان شده به نظر می رسد این مطلب نیز کلی باشد و کل جامعه را دربر گیرد  اما می توان به گونه ای  دیگر نیز استدلال کرد که شاید مقصود اعمال نظریات سیاسی  فقط در خصوص  پرونده هایی بوده که وکیل در دست دارد نه اعمال نظریات سیاسی  در کل جامعه . حداقل ، این اختلاف  عقیده  ایجاد می گردد و مورد بحث خواهد بود و سوگندنامه در این باب شفافیت  کامل ندارد.  مطلب دیگر اینکه   آیا وکلای دادگستری قادرند« اعلام نظر سیاسی »کنند چرا اینکه  اعلام نظر سیاسی با اعمال نظریات سیاسی متفاوت است به نظر می رسد در«اظهار و اعلام نظر سیاسی توسط وکلای دادگستری مشکلی وجود نداشته باشد  »و قانونگذار این مطلب را جزءسوگند ندانسته است  و  با تعاریفی که از اعمال نظر و اعلام نظر وجود دارد   این دو واژه را کاملاً از یکدیگر متمایز می کند و و کلای دادگستری حداقل قادر به اعلام نظر خود درباره موضوعات سیاسی  می باشند ؟!!

علی ایحال امید است در متن لایحه جدیدی که در حال نگارش در کمیسیون های فرعی و اصلی دولت است به این موضوع توجه شود و شفاف سازی گردد  تا از تفسیر سلیقه ای موضوع بسیار  مهمی همچون «سوگند نامه » جلوگیری  شود و همچنین از تصویب  سوگندنامه های مختلف بین گروه های  موازی جلوگیری شود و  النهایه وکیل دادگستری نباید وفق ماده 39 آئین نامه لایحه قانونی استقلال وکلای دادگستری و بند 3 ماده 81 آئین نامه ناظر بر بند 4 ماده 51 قانون وکالت به خاطر اعمال نظریات سیاسی محکوم به ممنوعیت موقت از وکالت  شود.